225. Kolejny melodramat wojenny, czyli "Ostatnie dni w Berlinie" Paloma Sánchez-Garnica

Ostatnie dni spędziłam z książką "Ostatnie dni w Berlinie". W Internecie znajdzie się bardzo wiele pozytywnych opinii na jej temat, ale już na wstępie przyznam Wam szczerze, że mnie ta powieść nie zachwyciła. Nie lubię źle oceniać książki, ale w tym wypadku nie mogę inaczej, zawsze staram się być szczera w swoich opiniach i tak też będzie dziś. 

"Ostatnie dni w Berlinie" to opowieść o rosyjsko-hiszpańskim młodym mężczyźnie - Jurij Santacruz mieszka w Berlinie, pracuje w hiszpańskiej ambasadzie. Ma za sobą trudną przeszłość: ucieczkę z Rosji ogarniętej rewolucją, utratę części rodziny. Wydaje się jednak, że w 1933 roku, w stolicy Niemiec, udało mu się wreszcie osiągnąć względną stabilizację. Nic bardziej mylnego, w Berlinie zaczynają się panoszyć naziści, a on się wplątuje w zakazany związek z żoną SS-mana, a to tylko początek problemów...

Chyba czuję już przesyt wojennymi historiami i chociaż ta jest może nieco bardziej oryginalna, to jednak mnie nie przekonuje. Przede wszystkim, mam wrażenie, że książka powstała z myślą o edukowaniu ludzi w kwestiach historii Europy, zwłaszcza Niemiec (czy raczej Trzeciej Rzeszy) i Rosji w latach 1933-1945, wspomniana jest tu nawet zbrodnia katyńska i Powstanie Warszawskie. Wątki historyczno-polityczno-społeczne są bardzo, bardzo rozbudowane i szczegółowe, a sama historia głównego bohatera - Jurija, wydaje się jakby była gdzieś w tle, niepotrzebna. Oczywiście doceniam przygotowanie autorki, widać, że przeprowadziła research (choć nie zawsze dokładny), ale moim zdaniem, powieści, nawet te historyczne, powinny się jednak skupiać na fabule, wydarzenia historyczne pozostawiając w tle, albo nieco bardziej umiejętnie wplatając w całą akcję.

Poza tym, nie podobało mi się, że autorka tak często operowała w tej opowieści patosem, że pisała czasem zbyt kwieciście, ckliwie, melodramatycznie, skupiając się na wielu nieistotnych szczegółach, a najciekawsze rzeczy opisując dość powierzchownie. Przez to wszystko czytanie było dla mnie dość męczące, bo nie za bardzo się lubię z tego typu sentymentalnymi opowieściami, przepełnionymi rozważaniami o polityce i z bardzo pretensjonalnymi wątkami romantycznymi. 

Losy Jurija Santacruz (swoją drogą, według mnie kiepskie połączenie rosyjskiego imienia z hiszpańskim nazwiskiem) były bardzo skomplikowane, trudne (czasem aż się łapałam za głowę przy nagromadzeniu dramatów, nieszczęść i problemów jakie spadły na niego), ale sama jego postać irytująca - trochę naiwny i wierzący w swoje ideały, trochę brawurowy, a przy tym bezmyślny, najpierw działający, potem analizujący swoje czyny. Naprawdę, nie mogłam go znieść, nie kibicowałam mu w poszukiwaniu rodziny, czy w walce o miłość i przetrwanie. Podobnie jak Claudii, która jest, z jednej strony po prostu potworem, z drugiej miotającą się kobietą, która utknęła w trudnej sytuacji, jednak zachowuje się jakoś tak nielogicznie, bez pomyślunku. Z kolei trzecia ważna bohaterka, Krista jest zbyt święta, za dobra, żeby być prawdziwa - staje po stronie niewinnych, poświęca się dla dobra bliskich, niesie pomoc potrzebującym. A wszyscy inni są po prostu stereotypowi i papierowi. 

Wątki miłosne, które teoretycznie mają stanowić główną oś książki, są z kolei nielogiczne i spłaszczone, papierowe i męczące. Zakazana miłość została opisana jakoś naiwnie, wbrew pozorom nie czuć strachu bohaterów przed odkryciem, nie widać chemii między nimi, nie sposób dostrzec skąd to uczucie i dlaczego jest takie silne. Nie mamy okazji nawet zobaczyć jego rozwoju, a raczej jakieś urywki, skrawki, które nie pokazują tej wielkiej miłości. Owszem, jako czytelnicy jesteśmy zapewniani, że ich uczucie jest po prostu nie z tej ziemi, szkoda, że to tylko słowa, za którymi nie idzie nic więcej.

Poza irytacją i znużeniem, nie poczułam przy tej lekturze żadnych uczuć. Nie poruszyły mnie trudne losy bohaterów, nie wzruszyła historia miłosna, a stereotypowe, ckliwe zakończenie tylko utwierdziło mnie w przekonaniu, że to nie jest powieść dla mnie. Moja opinia jest chyba jedyną krytyczną, jaką znalazłam o tej książce. Nie wiem czemu tak jest, naprawdę nie widzę tego, co chwalą inni. Owszem, tło tej powieści jest bardzo rozbudowane i dobrze przygotowane, problem w tym, że przytłacza całą historię. Bohaterowie doświadczają naprawdę wielu trudów, tragedii i klęsk, ale jest tego tak dużo i jest to opisane w taki sposób, że po prostu czytanie o ich tragicznych losach męczyło mnie, zamiast wzbudzać współczucie, czy rzewne łzy... 

Nie jest to jakaś zła, czy szkodliwa książka, ale mnie nie porwała. Nie będę jej jednak odradzać, bo być może kogoś z Was poruszą losy Jurija...

tytuł: "Ostatnie dni w Berlinie"

tytuł oryginału: "Últimos días en Berlín"

autor: Paloma Sánchez-Garnica

tłumacz: Ewa Ratajczyk

data wydania: 3 grudnia 2021 r.

data polskiego wydania: 15 czerwca 2022 r.

wydawca: Wydawnictwo Filia

liczba stron: 576

kategoria: powieść historyczna/powieść obyczajowa

Mimo wszystko, dziękuję Wydawnictwu Filia za możliwość poznania tej książki i wyrobienia sobie własnej opinii.