241. [PRZEDPREMIEROWO] "Lekarka nazistów" Anna Rybakiewicz

Kiedy zobaczyłam tytuł, pomyślałam, że chyba odpuszczę sobie tę lekturę. W końcu ile można czytać o kobietach powiązanych z nazistami? W ciągu ostatnich kilku lat co druga książka była o dziewczynie, narzeczonej, żonie, kochance, czy innej postaci kobiecej, która była w jakiś sposób skojarzona z niemieckimi żołnierzami w czasie II wojny światowej. Wydaje mi się, że może rynek się już powoli nasyca tymi historiami, eksploatowaniem na nowo wojennych historii, tym razem z perspektywy kobiecej. Postanowiłam jednak, że dam szansę "Lekarce nazistów" Anny Rybakiewicz - a nuż będzie to jakieś oryginalne spojrzenie na wojenne losy kobiet? 

Zapraszam Was na recenzję tej książki, sprawdźcie sami, czy mnie pozytywnie zaskoczyła, czy jednak zawiodła...

Alicja Sambor to lekarka, która znajduje się w trudnej sytuacji życiowej - jej męża rozstrzelało Gestapo, a ona wraz z nastoletnią córką musi uciekać z Warszawy. Schronienie znajduje w niewielkiej miejscowości, gdzie jej pobyt zaczyna się niekoniecznie pozytywnie, bowiem ratuje niemieckiego żołnierza, przez co miejscowa ludność odnosi się do niej z niechęcią, nazywając ją "lekarką nazistów". Kiedy jednak kobieta pomaga też pewnemu partyzantowi, jej położenie się odmienia i od tego czasu wikła się w niebezpieczną sytuację - leczy zarówno członków leśnego oddziału, jak i znienawidzonych przez Polaków okupantów. Na dodatek jej życie komplikuje niespodziewane uczucie...

Zacznę od tego, że pod względem formy nie mam tej książce nic do zarzucenia - jest napisana prostym językiem, bez wielkich słów czy niepotrzebnego patosu, bez błędów, całkiem lekko (patrząc na trudną tematykę), płynnie, przez co czyta się ją szybko. Jak na debiut literacki (a przynajmniej tak mi się wydaje, że to debiutancka powieść), naprawdę autorce świetnie wyszła ta książka pod względem językowym. Poza tym, sporo się w tej opowieści dzieje, przez co wciąga i wzbudza zainteresowanie. Niestety, tak jak się obawiałam sięgając po tę powieść, mam jednak kilka uwag co do samej historii...

Przede wszystkim, postać głównej bohaterki jest wręcz archetypowa - silna, odważna, pewna siebie lekarka, która wszem i wobec mówi, że jej zadaniem jest leczyć, a nie zabijać. Żeby jednak nie była aż taką Wonder Woman, autorka starała się też pokazać, że jest to zarazem kobieta krucha i pełna lęków, postępująca lekkomyślnie, często kierująca się sercem, a nie rozumem. I nie byłoby w jej postaci niczego złego, gdyby nie to, że przez nią i jej działania pojawia się tu w pewnym sensie romantyzacja sytuacji wojennej. Bo i owszem, Alicja przeżywa wiele trudów (choćby śmierć męża), ale przy tym jeszcze więcej dramatycznych sytuacji kończy się dla niej jeśli nie pozytywnie, to mimo wszystko niezupełnie tragicznie, chociaż często działa bez zastanowienia, a nawet wręcz brawurowo. Kobieta w pewnym sensie grała na dwa fronty - leczyła i żandarmów i partyzantów, a nie czułam wcale tego strachu, w jakim powinna żyć wybierając taką drogę. Ogólnie trudno mi było wczuć się w emocje i zrozumieć decyzje tej bohaterki, trudno za nią nadążyć. 

Mam jeszcze zastrzeżenia do akcji, która była bardzo szybka, czasem za bardzo, przez co czasami nie sposób było się zastanowić nad tym co się przed chwilą wydarzyło, bo już historia szła dalej. Niestety, często też wydarzenia z tej książki okazywały się niewiarygodne, nielogiczne i po prostu potraktowane dość naiwnie. Poza tym cała opowieść ma strasznie melodramatyczny wydźwięk, jest mocno emocjonalna, co mnie również nieco drażniło, ale wiem, że wiele osób lubi takie klimaty. 

Gdzieś tam przewijają się w tej książce dramaty wojny, jest śmierć, zniszczenie, nienawiść, ale to wszystko jest przy tym potraktowane dość płytko, właśnie trochę na zasadzie wyciskacza łez. Zwłaszcza jeden ckliwy moment był moim zdaniem nie do przyjęcia. Nie będę zdradzać w jakim wątku, bo to duży spojer, ale w tej sytuacji postępowanie bohaterki było dla mnie kompletnie niezrozumiałe, niezgodne z tym, co robiła i mówiła wcześniej. 

Mam nadzieję, że jednak Was nie zraziłam do poznania tej książki, bo jest to naprawdę dobry debiut, po prostu nie do końca przemyślany pod względem tego, w jaki sposób przedstawiona tu została trudna sytuacja wojenna, a także posiadający nie do końca przekonywującą główną bohaterkę (a przynajmniej mnie nie przekonała do siebie). Myślę, że fanki pełnych emocji powieści obyczajowo-historycznych z silnie zarysowanymi wątkami miłosnymi, mogą być zadowolone z tej lektury, zwłaszcza, że widziałam wiele zachwytów nad nią na różnych portalach książkowych. 

Nie będzie to moja ulubiona książka, jednak chętnie przeczytam kolejne powieści autorki, bo widzę tu duży potencjał. Wydaje mi się jednak, że przydałoby jej się trochę pracy nad ogólnym wydźwiękiem opowieści i bohaterami. I wtedy będzie idealnie, bo na ten moment oceniam ją jako dobrą :).

tytuł: "Lekarka nazistów"
autor: Anna Rybakiewicz
data wydania: 25 stycznia 2023 r.
wydawca: Wydawnictwo Filia
liczba stron: 424
kategoria: powieść historyczna/powieść obyczajowa
uwagi: 
*wydaje mi się, że to debiut literacki - nigdzie nie znalazłam informacji o innych książkach autorki

Dziękuję Wydawnictwu Filia za możliwość poznania tej książki przedpremierowo.