23. Lektury i wspomnienia szkolne, czyli kolejne rozważania okołoksiążkowe...

Od początku miesiąca czytam "Shirley" Charlotte Brönte. Jest dość obszerna książka, a jej czytanie wymaga dużo uwagi i skupienia, więc, mimo iż to bardzo dobra lektura, to prawdopodobnie tak szybko jej nie skończę. Pomyślałam więc, że zamiast recenzji, dziś podzielę się moimi przemyśleniami na temat lektur szkolnych. Do napisania tego postu natchnęła mnie blogerka i instagramerka, Lady Margot, która na swoim profilu na Instagramie zadała swoim obserwatorom pytanie odnośnie tego jaką książkę dołączyliby do spisu lektur szkolnych...

Zacznę od tego, że przez cały okres nauki starałam się czytać wszystkie lektury. Starałam się, ale niestety, ubolewam nad tym,  nie każdą z zadanych przez nauczyciela książek przeczytałam do końca. Czasem posiłkowałam się "brykami" i różnymi streszczeniami, bo po prostu nie mogłam przebrnąć przez niektóre lektury. Trochę mi wstyd z tego powodu, ale z drugiej strony często nie rozumiałam o czym czytam, a takie streszczenia i opracowania przynajmniej wyjaśniały mi istotę danej książki.

W szkole podstawowej nie czytałam zbyt wiele. Nie za bardzo lubiłam się z książkami, ale też nauczycielki nie zadawały mi jakoś specjalnie dużo lektur. Pamiętam z tego czasu książkę Marii Konopnickiej "O krasnoludkach i sierotce Marysi" przez którą nie mogłam przebrnąć i za której nieznajomość dostałam pierwszą w życiu jedynkę... 

Natomiast jedna lektura ze szkoły podstawowej ma dla mnie szczególne znaczenie, bo dzięki niej zaczęłam czytać dla przyjemności i odkryłam, że książki to nie tylko "starodawne smęty", ale też historie z wartką akcją, wciągające i magiczne... Otóż, kiedy byłam w 2 klasie szkoły podstawowej, w Polsce wydano pierwszy tom przygód Harrego Pottera. Pamiętam jakie szaleństwo pojawiło się w naszym kraju w związku z tą książką... Mnie to ominęło, bo wtedy nie za bardzo lubiłam czytanie, a i rodzice mnie jakoś specjalnie nie zachęcali. Jednakże, kiedy byłam w 4 klasie podstawówki, moja polonistka chciała pójść z duchem czasu i jako lekturę wybrała książkę"Harry Potter i komnata tajemnic". Musiałam przeczytać tę powieść, wypożyczyłam więc ją z biblioteki szkolnej i przepadłam... Magiczny świat mnie wciągnął do głębi, zainteresował i tym samym zachęcił do czytania... Do tej pory wspominam tę lekturę z wielkim sentymentem.

Z okresu, kiedy przechodziłam kolejne szczeble edukacji nie pamiętam zbyt wielu książek, które by wywarły na mnie jakiś wpływ. Niektóre lektury dobrze mi się czytało, inne gorzej, jednak większość przeczytałam i zapomniałam. Z czasów liceum wspominam natomiast "Mistrza i Małgorzatę". Ta książka tak bardzo różniła się od tego, co wcześniej przeczytałam i tak duże wywarła na mnie wrażenie, tak wciągnęła, zachwyciła, zaskoczyła swoją tajemniczością i symboliką, że do tej pory pamiętam niektóre jej fragmenty. A przecież czytając ją miałam zaledwie 18 lat. Tak sobie teraz pomyślałam, że może warto do niej wrócić po tych kilku latach i sprawdzić jakie wrażenie wywrze na mnie teraz... 

Żałuję, że na każdym etapie edukacji, z nauczycielką "przerabialiśmy" głównie książki z poprzednich epok, które często były omawiane na szybko, po łebkach, bez podania kontekstu historyczno-społecznego, więc tak na prawdę nic z nich nie wynosiłam. Na dodatek, z reguły lektury były dla mnie po prostu nudne i czytanie ich było męczarnią. Często też ich nie rozumiałam i zastanawiałam się, dlaczego tak jest, przecież to klasyka literatury, powinnam być pełna podziwu dla tych dzieł i czytać je z wypiekami na policzkach, a ja tymczasem się męczę i przeklinam pisarzy... Zazwyczaj czytając je czułam się jak jeden z bohaterów "Ferdydurke", do którego nauczyciel mówi: "Jak to nie zachwyca Gałkiewicza, jeśli tysiąc razy tłumaczyłem Gałkiewiczowi, że go zachwyca. [...] Jak widać, Gałkiewicz nie jest inteligentny. Innych zachwyca". Otóż mnie nie zachwycały "Cierpienia młodego Wertera", twórczość Henryka Sienkiewicza (z wyjątkiem "Quo vadis"), "Granica" Zofii Nałkowskiej, "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej, "Lalka" Bolesława Prusa i inne książki, o których już zapomniałam...

Czasem jednak mam ochotę przeczytać jeszcze raz niektóre z lektur i sprawdzić czy teraz, po latach odbiorę je inaczej, ale wtedy przypominam sobie o stosach ciekawych książek, które tylko czekają aż po nie sięgnę. Przecież nie muszę się znów męczyć z czytaniem narzuconych mi z góry lektur, mogę wybierać sobie książki według własnych zainteresowań i poznawać to, co jest w moim guście. Sama z siebie sięgam po klasykę literatury, jak Austen, siostry Brönte, Dickens, Tołstoj, Dumas, Hardy, Hugo i wielu, wielu innych, czytam też poezję i współczesne książki, jedne bardziej doceniane przez krytyków, inne mniej, ale wyrabiam swój czytelniczy gust i nikt mi nie nakazuje czytać tego, czego nie chcę... 

Przepraszam, że dziś piszę tak chaotycznie, ale mam sto myśli na minutę i co chwilę coś dopisuję i usuwam. Na pewno osoby tworzące listy lektur, dane książki wybrały w jakimś celu i mają one wartość, ale ja po prostu w niektórych przypadkach tego nie widzę. Każdy odbiera konkretne dzieło inaczej i ma do tego prawo, może nie lubić i nie zachwycać się tą czy inną książką. Jednak w szkole czytać trzeba, choćby po to, żeby poznać  

Wracając do pytania Lady Margot, to wydaje mi się, że nie potrafiłabym dorzucić do listy lektur książki od siebie, bo to co dla mnie jest ciekawe i wartościowe, dla innych może być nudne i bez wartości. Z kolei wśród odpowiedzi obserwatorów były takie książki jak któraś część "Harrego Pottera" czy "Oskar i pani Róża", które są już w kanonie lektur, albo były niedawno, oraz takie klasyki jak "Władca pierścieni" (którą to trylogię czytałam, ale mnie momentami wynudziła), a także książki, które nie mają jakiejś szczególnej wartości dla młodego czytelnika, jak "Mitologia nordycka" Gaimana (z całym szacunkiem dla pana Gaimana, to przyjemna książka, ale raczej nie widzę tej pozycji wśród lektur). Tak więc inni różnie patrzą na tę kwestię...

A Wy co o tym myślicie? Dodalibyście coś do listy lektur szkolnych? A może którąś lekturę tak źle wspominacie, że chętnie byście ją usunęli z tej listy?