6. Ebook czy książka tradycyjna? Kilka słów o tym JAK czytam...

Moli książkowych łączy jedno - miłość do książek, jednakże jest wiele rzeczy, które ich dzielą. Należą do nich, m.in. preferencje co do gatunków i stylów, autorów i rodzaju literatury, do miejsca pozyskiwania interesujących woluminów, a także co do wybranej formy książki… W środowiskach czytelniczych często pojawiają się dyskusje nad wyższością papierowych publikacji nad ebookami czy audiobookami i odwrotnie. Zwolennicy książek tradycyjnych z zachwytem perorują nad pięknym i niemożliwym do zastąpienia zapachem świeżo wydrukowanej książki, z obrzydzeniem dodając, że publikacje elektroniczne nie pachną. Z kolei fani ebooków i audiobooków powtarzają z uporem o wygodzie korzystania z takiego typu nośnika słowa. A jak jest ze mną? Zapraszam do krótkiej opowieści o tym jak czytam…

Miłość do słowa pisanego pojawiła się w moim życiu dość późno, bo dopiero w latach nastoletnich. Wcześniej z niechęcią myślałam o czytaniu, zwłaszcza, że lektury szkolne mnie, delikatnie mówiąc, nie porwały... Pierwszą książką, którą pokochałam i od której zaczęła się moja podróż po świecie literatury był “Harry Potter i kamień filozoficzny”. Poznałam ją w czasie największego boomu na przygody małego czarodzieja i wciągnęłam się prawie od pierwszej strony. Wtedy też zrozumiałam, że książki to nie tylko nudne i napisane niezrozumiałym językiem historie o sierotce Marysi, Stasiu i Nel czy Zbyszku z Bogdańca (Swoją drogą, do tej pory nie mogę przetrawić Sienkiewicza, jakoś mi nie leżą jego książki, no może poza “Quo vadis”), ale też pełne magii i ciekawych przygód opowieści o młodych ludziach i sile przyjaźni…

Początkowo głównie wypożyczałam książki ze szkolnej biblioteki. Często były one mocno zniszczone i zaczytane, czasem pomazane, zalane, z różnymi uwagami na marginesach. Nie miałam wtedy kieszonkowego, które mogłabym przeznaczać na nowe książki, a i dla moich rodziców nie były to rzeczy niezbędne do życia, więc nie miałam możliwości kupowania nowości. Czasami pożyczałam różne powieści od koleżanek, albo tata przynosił z pracy tak zwany deputat (pracował w drukarni), jednak to były krople w morzu moich czytelniczych potrzeb…

W liceum, na studiach i teraz, kiedy mam już od kilku lat pracę, stopniowo zaczęłam się kupować nowe książki. Wzięło się to z faktu, że wreszcie miałam jakieś swoje własne fundusze, które mogłam przenaczyć na ten cel, ale też dlatego, że miałam już dość czekania w kolejce na jakąś popularną książkę w bibliotece. Denerwowało mnie też, że miałam ograniczony czas na przeczytanie, a także, że nie mogłam w każdej chwili wrócić do interesującej mnie pozycji, bo mogła być akurat wypożyczona przez kogoś innego… Zaczęłam więc powolne kompletowanie mojej własnej biblioteczki. Na początku kupowałam co jakiś czas, potem już jedną książkę miesięcznie. Na studiach z kolei poznałam ebooki i ich zalety, bardzo chciałam się przerzucić na eczytanie, ale nie było mnie stać na zakup czytnika, a potem na kupowanie kolejnych książek elektronicznych. 

Od niedawna, odkąd pracuję, mogę sobie pozwolić na kupowanie większej ilości książek niż przedtem. Niemniej, nie oszukujmy się, nie są one tanie, dlatego tak czy siak się ograniczam do pozycji, które mnie najbardziej interesują. Niecały rok temu kupiłam sobie też czytnik ebooków (Pocketbook touch lux 3 - polecam!) i chętnie korzystam z jego dobrodziejstw. Z racji tego, że pracuję w bibliotece, nie muszę już chodzić po różnych innych instytucjach tego typu, tylko niektóre interesujące mnie publikacje mam na miejscu i mogę w każdej chwili je przeczytać/wypożyczyć do domu. Jak widać, mam wiele możliwości obcowania z książką, z których korzystam w różnych sytuacjach. Każde z tych z tych rozwiązań ma swoje wady i zalety, których subiektywny wybór przedstawiam poniżej.


Wypożyczanie jest darmowe, więc jak ktoś dysponuje małym budżetem, jest to świetne rozwiązanie, które ja bardzo często wykorzystywałam jako nastolatka. Czasem jeszcze z niego korzystam, kiedy jestem ciekawa jakiejś publikacji, a niekoniecznie chcę mieć ją na swojej półce. Dużą zaletą bibliotek jest też fakt, że można tam znaleźć książki, których nakład już się wyczerpał, albo które od wielu lat nie są wydawane i nie można ich nigdzie kupić. Przydaje się to zwłaszcza przy pisaniu różnych prac dyplomowych, ale też czasem kiedy ktoś chce przeczytać książkę wydaną przed wielu laty i mało popularną. Sama w trakcie pisania licencjatu, pracy magisterskiej, czy pomniejszych referatów, chętnie korzystałam z biblioteki, gdyż bardzo często się zdarzało, że nigdzie indziej nie mogłam znaleźć informacji na interesujące mnie tematy. Innym plusem korzystania z biblioteki jest też to, że bibliotekarze to często skarbnice wiedzy. W razie problemów ze znalezieniem jakiejś ciekawej lektury, panie bibliotekarki (zazwyczaj) służą pomocą i radą. Co prawda teraz takich poszukiwań można dokonywać przez Internet, ale są takie osoby, zwłaszcza starsze, które z siecią nie są zbyt dobrze zaznajomione i nie za bardzo potrafią w niej szukać, więc chętnie pytają bibliotekarzy o to, co warto przeczytać. Pracownicy bibliotek mogą być też świetną pomocą przy tworzeniu bibliografii do różnych prac i artykułów, tak więc jak macie z tym jakiś problem to biegnijcie do biblioteki naukowej ;).


Niestety, oprócz wyżej wymienionych zalet, korzystanie z dobrodziejstw bibliotek może mieć też kilka minusów. Przede wszystkim czytelnicy muszą się uzbroić w ciepliwość, bo czasem tak bywa, że na wypożyczenie popularnych książek trzeba bardzo długo czekać. Dzieje się tak, ponieważ biblioteki najcześciej zakupują po jednym egzemplarzu nowości, gdyż po prostu mają zbyt mało funduszy. Stąd, do wypożyczenia niektórych publikacji tworzą się kosmiczne kolejki… Dla niektórych czytelników utrudnieniem w korzystaniu z biblioteki, może być też to, że czas wypożyczenia czasami bywa zbyt krótki. Chociaż zazwyczaj jest to miesiąc, z możliwością dwóch, albo czasem trzech przedłużeń, to zdarza się tak, że wypożyczający nie da rady w takim czasie przeczytać książki, zwłaszcza dość obszernej… A i bywa tak, że nie da się przedłużyć tego terminu, bo ktoś już daną pozycję zamówił. No i oczywiście korzystanie z biblioteki wiąże się z tym, że trzeba poświęcić trochę czasu żeby do niej dotrzeć, a także wyszukać, w katalogu czy wolnym dostępie, interesującą nas pozycję.


Kupowanie nowych książek jest z kolei wygodnym rozwiązaniem, kiedy chcemy szybko się zapoznać z daną pozycją, albo często do niej wracać. Sama mam na półce wiele ukochanych książek, które czytałam po kilka razy, szczególnie powieści Jane Austen. Książki z własnej półki posiadacz może też czytać w każdych warunkach, czy robić na nich swoje notatki, bez obaw, że je zniszczy, tak jak to jest w przypadku tych pożyczonych, o które trzeba bardziej dbać. Ja sama bardzo dbam o swoje książki, jako bibliotekarka zwracam na to szczególną uwagę, niemniej, wiem, że są takie osoby, które lubią coś zaznaczać i notować, a także czytać w wannie czy przy jedzeniu ;) i z własnymi książkami mogą to robić bezkarnie. Ponadto ładnie wydane, ciekawe publikacje z domowej biblioteczki mogą być fajnym dziedzictwem dla kolejnych pokoleń…

Niestety, książki nie należą do najtańszych towarów, a często ich jakość nie idzie w parze z ceną (książki drukowane na brzydkim, żółtym papierze potrafią kosztować nawet po 40 zł). Co prawda, czasem można trafić na jakąś wyjątkową okazję (jak książki Jane Austen po 5 zł!), ale najczęściej są to spore kwoty, zwłaszcza dla osoby, która czyta po kilka książek miesięcznie, więc nie każdy może sobie na to pozwolić. Są też antykwariaty, ale i tam nie zawsze można znaleźć publikację, która nas interesuje, a i ceny są różne.


Sama od niedawna czytam ebooki i wiem, że takie książki również mają swoje zalety. Przede wszystkim jest to bardzo wygodne rozwiązanie w podróży, gdyż czytnik eksiążek jest lekki i może pomieścić tysiące tytułów, do których można sięgać w każdej chwili. Ja korzystam z czytnika właśnie w drodze, do i z pracy, kiedy najwięcej czytam, a nie chcę wozić ze sobą opasłych tomiszczy, gdyż to jest niewygodne i niezdrowe dla kręgosłupa. Korzystanie z książek elektronicznych, zamiast z drukowanych jest też bardzo ekologiczne, co niewątpliwie stanowi dużą zaletę. Ponadto, chociaż ebooki kosztują zazwyczaj tyle co tradycyjne książki, mamy też możliwość ich “wypożyczania”. W tej kwestii ciekawym rozwiązaniem jest abonament Legimi, w którym za cenę jednej książki (ok. 40 zł) można bez limitu czytać ebooki i słuchać audiobooków na kilku urządzeniach. Ponadto, wbrew obawom niektórych, czytanie książek elektronicznych na specjalnych czytnikach z technologią epapieru, nie jest bardziej szkodliwe od tradycyjnego czytania. Z kolei wyposażenie niektórych czytników w podświetlany ekran przydaje się nocą zamiast lampki.


Do wad ebooków należy ich cena, a mianowicie fakt, że kosztują z reguły tyle co tradycyjne książki. Również czytniki nie należą do najtańszych, za taki z niższej półki można zapłacić nawet ok. 400 zł. Przeciwnicy książek elektronicznych zwracają uwagę, że taki czytnik, w przeciwieństwie do książki tradycyjnej, trzeba ładować, co jest prawdą, jednakże robi się to bardzo rzadko. Ja ładuję swojego Pocketbooka mniej więcej raz w miesiącu, więc wbrew pozorom, to nie jest uciążliwe. Słychać też głosy, że ebooki nie zastąpią książki drukowanej, bo przecież nie pachną tak ładnie świeżym drukiem i papierem, ale i w tej kwestii się nie zgadzam, gdyż obecnie niewiele nowowydanych książek ładnie pachnie, a niektóre wręcz śmierdzą jakimś dziwnym klejem.


Z kolei jeśli chodzi o audiobooki, to są one tak wygodne jak ebooki, mają też podobne wady, jednakże ja jakoś nie potrafię się do nich przekonać. Może to dlatego, że jestem wzrokowcem i lubię widzieć tekst, bo wtedy bardziej do mnie dociera. Miałam kilka podejść do książek słuchanych, ale za każdym razem byłam niezadowolona, gdyż nie mogłam się skupić na tym co słuchałam...


A Wy jak czytacie? Korzystacie z bibliotek, pożyczacie książki od znajomych, czy może kupujecie? Wolicie druk, ebooki, audiobooki, a może wszystko naraz?