42. Buntownicze damy z XIX wieku - czyli seria romansów historycznych Magdaleny Wali

Dziś opowiem o moim ostatnim odkryciu - serii 3 książek, romansów historycznych, których akcja rozgrywa się w XIX wieku w Polsce, a właściwie na terenach zaborów, bo w tamtych czasach naszego kraju nie było na mapach. Ci, którzy mnie znają, wiedzą, że lubię powieści obyczajowe i romanse, a szczególnie właśnie takie z "dawnych czasów", stąd z zaciekawieniem sięgnęłam po tę serię...

seria: "Damy i buntowniczki"

autor: Magdalena Wala

tytuły i daty wydania: 

"Marianna" - 3 sierpnia 2016 r.

"Rozalia" - 25 października 2017 r.

"Natalia" - 4 kwietnia 2018 r.

wydawca: Wydawnictwo Czwarta Strona

Seria "Damy i buntowniczki" opowiada o trzech nietypowych młodych kobietach żyjących w czasach, kiedy to przedstawicielki płci pięknej miały niewesołą sytuację - od urodzenia były pod władzą ojca, a następnie przechodziły płynnie pod władzę męża, nie mogąc o sobie decydować... Nasze trzy bohaterki jednak były nieco bardziej buntownicze niż ówcześnie żyjące przedstawicielki płci pięknej: Marianna uciekła z pensji, aby w męskim przebraniu wziąć udział w powstaniu listopadowym, Rozalia z pomocą bliskich ukrywała się z kolei przed apodyktycznym ojcem chcącym wydać ją za bogatego i niemłodego już Rosjanina i wreszcie Natalia, która codziennie musiała się mierzyć ze swoim brakiem urody i walczyć o miłość. 

"Wolność. Cudowne słowo, jednak o wiele bardziej przydatne dla tych, którzy faktycznie mogli się nią nacieszyć. Dla mężczyzn."

Powieści z tej serii nie są arcydziełami literatury, ale prawdę mówiąc tego nie oczekiwałam, nastawiłam się bowiem na przyjemną rozrywkę i to dostałam. Są to bowiem książki bardzo przyjemne w odbiorze, napisane językiem stylizowanym na XIX-wieczną polszczyznę, pełne ciekawostek o życiu Polaków w tamtych czasach, szczególnie warstw uprzywilejowanych, czyli szlachty i arystokracji, ale też informacji o życiu chłopów, o ich zwyczajach, ludowych wierzeniach i przesądach. I bardzo ciekawie opowiadają o kwestiach kobiecych, a szczególnie o wszystkich ograniczeniach jakie w życiu miały przedstawicielki płci piękniejszej, począwszy od braku możliwości samodecydowania po gorsety ograniczający swobodę ruchów... Autorka porusza także tematy związane z zamążpójściem, tematykę aranżowanych małżeństw, kiedy to wielkość posagu panny albo bogactwa kawalera bywał ważniejszy niż to, czy łączy ich uczucie. 

Marianna Pawłowska, bohaterka pierwszej książki z tej serii, jest młodą szlachcianką, która ucieka z pensji żeby dołączyć do powstania listopadowego, gdzie walczy przebrana za mężczyznę. Po upadku tego zrywu niepodległościowego, wraca do domu. Nie wie co ma dalej robić, jej ojciec jest wściekły, chce ją oddać do klasztoru, albo oddać jako kochankę dla bogatego mężczyzny. Tymczasem pojawia się rozwiązanie problemów dziewczyny, okazuje się, że znalazł się ktoś, kto mimo wszystko chce ją pojąć za żonę. Michał Sierawski to bogaty hrabia, dziedzic Podgórek, który mimo swojego majątku, koneksji i dobrej prezencji nie może znaleźć żony wśród okolicznych rodzin, ze względu na pewne tajemnice z jego przeszłości... 

Wbrew pozorom, to właśnie wokół tych tajemnic hrabiego Sierawskiego toczy się akcja pierwszej książki. I oczywiście wokół ich konsekwencji dla Marianny i ich związku. Podobał mi się taki sposób prowadzenia akcji. Mimo, iż na końcu autorka wyjaśnia, że to właśnie od dziewcząt uczestniczących w powstaniach wziął się pomysł na tę historię, to wydaje mi się, że te informacje o uczestnictwie panny Pawłowskiej w powstaniu nie były koniecznie potrzebne. Rozumiem, że miały pokazać jej buntowniczość, a także pomóc trochę w zawiązaniu akcji, ale mnie to trochę drażniło, jak co chwila wspominano o tym. Zwłaszcza, że o jej udziale w tym zrywie wiemy tak naprawdę bardzo mało, są tylko wzmianki na ten temat.

Podobał mi się za to wątek miłosny, wszystkie perypetie Marianny i Michała, to, w jaki sposób autorka pokazała ich rodzące się uczucie. Ogólnie też polubiłam tych bohaterów, ciekawe było to, jak się rozwijały ich charaktery przez całą akcję książki. Bardzo przyjemnie się czytało o tej parze, nawet lekko mi się kojarzyli z Elizabeth Bennett i panem Darcy z "Dumy i uprzedzenia", chociaż, prawdę mówiąc, nie byli jakoś szczególnie podobni do tej słynnej pary :). 

W drugim tomie serii główną bohaterką jest Rozalia Pawłowska,  młodsza siostra Marianny. W skutek różnych wydarzeń, jej ojciec zamierza wydać ją za znienawidzonego przez dziewczynę Rosjanina. Z pomocą matki i siostry, a w tajemnicy przed ojcem, młodej pannie Pawłowskiej udaje się wyjechać do majątku w Czarnowcu, do zaprzyjaźnionej z Sierawskimi rodziny, gdzie zostaje damą do towarzystwa dla młodej dziedziczki. Nie jest to jednak do końca spokojne miejsce dla Rozalii. W siedzibie rodziny Mierzejewskich dzieją się bowiem dziwne rzeczy, służba chodzi przerażona strzygoniem, który podobno nawiedza ten majątek. Młoda dziewczyna próbuje rozwiązać te zagadkowe sytuacje, a w międzyczasie poznaje tajemniczego mężczyznę...

Ta część historii podobała mi się najmniej z uwagi na główną bohaterkę. Rozalia jest bowiem, w przeciwieństwie do swojej siostry, głupiutką i bezmyślną panienką, momentami tchórzliwą, a znowu chwilami dziwnie brawurową. Jej niektóre zachowania i decyzje bywały irytujące i dość niezrozumiałe. Przeszkadzało mi również pewnego rodzaju zagmatwanie akcji, niektóre sytuacje były zbyt przekombinowane. 

Podobał mi się za to główny bohater męski, który miał równie, albo nawet bardziej tajemniczą przeszłość niż Michał Sierawski z poprzedniego tomu. Na uwagę również zasługują tu również bardzo ciekawie wplecione wątki chłopskie, ich tradycje i zwyczaje, a także przesądy i wierzenia ludowe, czego nie było w pierwszej książce serii, gdzie autorka skupiła się wyłącznie na szlachcie i arystokracji. Podobnie jak wcześniejszą, tak i tę historię czytało się bardzo szybko i przyjemnie. 

Ostatni tom, "Natalia", to opowieść o Natalii Odrędze, mieszczance pochodzącej z bardzo zamożnej rodziny. Dziewczyna nie grzeszy urodą, na dodatek jest krótkowidzem, co w połączeniu z innymi okolicznościami, powoduje, że mimo pokaźnego posagu, jej ojcu trudno jest znaleźć dla niej kandydata na męża. Przypadkiem, a może zrządzeniem losu, Szymon Pawłowski, brat znanych z poprzednich tomów Marianny i Rozalii, obiecał ojcu, że ożeni się z bogatą panną. Młodzi spotykają się więc i ku radości rodzin, zaręczają. Jednakże, są osoby, którym nie w smak ten związek i planują go zniszczyć. Dodatkowo, pojawiają się kompromitujące plotki na temat panny Odręgi. Czy młodym, mimo wszystko uda się zawrzeć związek małżeński? Czy Natalia zostanie skazana na staropanieństwo?

Z tytułową bohaterką trzeciego tomu mam trochę wspólnego. Obie nie należymy do piękności (delikatnie mówiąc), obie jesteśmy krótkowidzami, obie też jesteśmy traktowane wśród najbliższych jako stare panny (albo przynajmniej stare panny in spe :)). Natalia  tak jak ja, jest też dość nieśmiała, ale kiedy trzeba umie zawalczyć o swoje. Brakuje mi tylko takiego fajnego adoratora, na jakiego trafiła panna Odręga :). 

Z uwagi na to, że wczułam się w historię i losy Natalii, tę część czytało mi się o wiele lepiej od poprzedniej. Ponadto, ta bohaterka jest znacznie mądrzejsza od Rozalii z poprzedniego tomu i zachowuje się jak na damę przystało, mimo iż nie jest szlachcianką ani arystokratką, a jedynie córką bogatego, krakowskiego mieszczanina. Wątek miłosny w tej książce również został poprowadzony bardzo ciekawie. Widać tu rozwój uczucia łączącego naszych bohaterów, jak również wpływ czynników zewnętrznych i różnych niezbyt pozytywnych wydarzeń na ich charaktery. 

W tej części oczywiście nie mogło się obejść bez wątków patriotyczno-martyrologicznych, które są reprezentowane przez wyrzucenie emigrantów z Wolnego Miasta Kraków, a także tortury więzienne, które dotykają jedną z postaci, oskarżoną o uczestnictwo w powstaniu i konspiracji. Z ciekawostek historycznych mamy też wątki przesądów i wiary w czary, a nawet płonące czarownice z wcześniejszych wieków. Widać, że autorka postarała się o research, tak, że to wszystko wygląda całkiem autentycznie i nawet pasuje do całej opowieści.

Jeśli zaś chodzi o aspekt historyczny całej serii, to nie jest to podręcznik do historii, tylko przyjemna kobieca lektura, gdzie główny wątek romansowy jest świetnie wpleciony w kontekst kulturowo-społeczny XIX wieku i gdzie urywki z historii naszego narodu w bardzo przystępny sposób współgrają z całą opowieścią. Język powieści jest dość współczesny, ale stylizowany na staropolski, z licznymi wtrąceniami z dawnej polszczyzny, które są wytłumaczone w przypisach. Powoduje to, że czyta się lekko i przyjemnie, a nieznane słowa mogą być fajną ciekawostką dla czytelnika.

Wiadomo, że Jane Austen to to nie jest, ale tym opowieściom nie brakuje lekkości i wartkiej akcji, historii pełnych tajemnic i zagadek z przeszłości. Naprawdę warto je poznać, choćby dla miłej rozrywki i przyjemnego spędzenia czasu. Nie są one oczywiście pozbawione wad, ale jeśli ktoś szuka dobrych książek obyczajowo-romansowych osadzonych w XIX-wiecznych realiach Polski pod zaborami, to będzie to lektura w sam raz dla niego. Szczególnie polecam tę serię fankom romansów w dawnym stylu, nieoczywistych umizgów i romantycznej miłości...

********

Na tym skończyłam moją przygodę z tą przyjemną, kobiecą trylogią. Kończę również czytać "Odwet oceanu", książkę, którą zaczęłam kilka miesięcy temu, a której wkrótce napiszę kilka słów, bo jest to pozycja warta uwagi. W ogóle mój marzec jest zaczytany, już mam za sobą 6, prawie 7 książek, a miesiąc się jeszcze nie skończył...