60. Lekarz też człowiek, czyli "Po pierwsze nie szkodzić" Henry Marsh

Jeśli zaglądacie na tego bloga od jakiegoś czasu, na pewno wiecie, że interesują mnie książkowe wyznania lekarzy, pielęgniarek i ogólnie pracowników służby zdrowia. Stąd, kiedy na rynku pojawia się publikacja z tej tematyki, to zawsze jestem chętna do jej poznania. I dziś chciałabym podzielić się moją opinią o jednej z takich książek, wydaną już 3 lata temu, więc nie nowość, ale za to wartą przeczytania - "Po pierwsze nie szkodzić" Henry Marsh.

tytuł: "Po pierwsze nie szkodzić. Opowieści o życiu, śmierci i neurochirurgii"

tytuł oryginału: "Do No Harm: Stories of Life, Death and Brain Surgery"

autor: Henry Marsh

tłumaczenie: Joanna Józefowicz-Pacuła

data wydania: 13 marca 2014 r.

data polskiego wydania: 18 maja 2016 r.

wydawca: Wydawnictwo W.A.B

"Po pierwsze nie szkodzić" to wyznania neurochirurga z długim stażem i doświadczeniem, który dzieli się swoimi doświadczeniami w tym jakże trudnym zawodzie. Opisując przypadki medyczne, autor wplata opowieści ze swojego życia, opowiada o swoich doświadczeniach w pracy i poza nią, trochę wspomina też o swojej rodzinie. Dzięki temu nie jest to sucha, popularnonaukowa książka, ale taka życiowa opowieść, trochę pamiętnik, trochę autobiografia, trochę literatura faktu.

Jako doświadczony lekarz, doktor Marsh ma on na koncie wiele sukcesów, wiele udanych operacji, ale też sporo nieudanych, o których nie boi się mówić. Nie ukrywa on swoich zawodowych porażek, nie udaje, że jest nieomylny, dzieli się z czytelnikami opowieściami o swoich błędach i pomyłkach, czasami wynikających z arogancji, czasami z niedopatrzenia, ze zdenerwowania czy zmęczenia. Powoduje to, że opowieść jest pełna, prawdziwa, bardzo szczera i życiowa, nieudawana czy na pokaz.

W przeciwieństwie do opisywanej przeze mnie niedawno książki "Jeżeli będę miał zły dzień, ktoś dziś umrze", tu lekarz-autor nie skąpi czytelnikom ciekawych przypadków medycznych. Tu każdy rozdział nosi nazwę jakiejś choroby, której wytłumaczenie jest zaraz pod tytułem rozdziału, a w trakcie pojawiają się osoby, które na to schorzenie cierpią. Oczywiście dane pacjentów i niektóre szczegóły musiały zostać zmienione, ale czytając to, człowiek wczuwa się w opisywane sytuacje.

"Nie ma nic gorszego niż powiedzieć choremu, że nie umiem mu pomóc, zwłaszcza gdy chorym jest dziecko, a wyroku słuchają jego zdesperowani rodzice. Przychodzi mi to z tym większym trudem, im mniej jestem pewny swojej oceny."

Ponadto, poza opowieściami z Wielkiej Brytanii, gdzie żyje i pracuje, autor dzieli się również doświadczeniami z operacji wykonywanych na Ukrainie, gdzie bywa od czasu do czasu. Można dzięki temu zauważyć znaczną różnicę między opieką medyczną na Zachodzie, a warunkami w szpitalach na biednym, postkomunistycznym Wschodzie. Chociaż my, jako Polacy, zdajemy sobie sprawę z tej różnicy, mimo, że i tak od lat się sytuacja odrobinę poprawia.

Jeśli chodzi o język tej książki, to nie jest on najłatwiejszy dla czytelnika, autor bowiem często posługuje się medycznym żargonem i chociaż najczęściej od razu tłumaczy trudne słowa, to jednak wpływa to na tempo czytania. Nie jest to powieścidło, które połyka się bez zastanowienia, tu trzeba się nieco skupić. Autor nie szczędzi opisów trudnych, czasem wręcz dramatycznych sytuacji, ale dzieli się też z czytelnikiem swoimi przemyśleniami i wnioskami, do których doszedł w trakcie kariery medycznej, które przyszły wraz z doświadczeniami.

"Niewielu ludzi potrafi zrozumieć, że prawdziwą udręką dla lekarzy jest właśnie niepewność, a nie fakt, że obcują na co dzień z cierpieniem i śmiercią"

Podoba mi się wydźwięk tej książki, który nie jest, wbrew pozorom negatywny, czy jakiś dołujący. Podoba mi się również podejście dr Marsha do życia, do pacjentów, które, czego nie ukrywa, wypracował sobie w ciągu tych wielu lat pracy. Gdyby mi się zdarzyło kiedyś zachorować (a mam nadzieję, że jednak tak się nie stanie), chciałabym trafić na takiego lekarza - rzeczowego, empatycznego, umiejącego wczuć się w sytuację pacjenta.

Na LC ta książka ma ocenę prawie 8/10, czyli bardzo wysoką. Zazwyczaj patrzę na te oceny z przymrużeniem oka, jednakże w przypadku tej książki zgadza się ona z moimi odczuciami i sama wystawiłam tej publikacji taką samą liczbę gwiazdek ;). To najlepsza książka z ostatnio czytanych przeze mnie publikacji tego typu, zdecydowanie bije na głowę "Będzie bolało" Adama Kay i "Jeżeli będę miał zły dzień, ktoś dziś umrze" Christiana Unge. Pierwsza z nich była zbyt zabawnie-gorzka, druga z kolei za mało osobista, jak dla mnie. 

Polecam ją osobom zainteresowanym wyznaniami lekarzy i tematyką medyczną. Osoby nie będące w tym temacie mogą się czuć nieco zagubione, czy przytłoczone w trakcie czytania tej książki.