52. Wstrząsająca historia, trudne wybory i odkrywanie tożsamości, czyli "Perła" Carolina de Robertis

Dziś kilka słów o książce, którą bardzo chciałam poznać od momentu, kiedy usłyszałam o niej po raz pierwszy. Opowiem o książce trudnej, której czytanie szło mi wyjątkowo opornie, a której jednak nie porzuciłam, z czego bardzo się cieszę. Tę opinię poprawiałam kilkakrotnie, wciąż nie byłam z niej zadowolona, ale mam nadzieję, że zrozumiecie co mi w duszy gra w związku z "Perłą" Caroliny de Robertis...

tytuł:"Perła"

tytuł oryginału: "Perla"

autor: Carolina de Robertis

tłumaczenie: Izabela Matuszewska

data wydania: 2012 r.

data polskiego wydania: 18.07.2018 r.

wydawca: Wydawnictwo Albatros

Głównymi bohaterami, a właściwie też narratorami tej opowieści są dwie postacie: Perla, młoda dziewczyna, która opowiada w pierwszej osobie w czasie przeszłym o sobie, swojej rodzinie i odkrywaniu trudnych, wręcz tragicznych tajemnic z przeszłości, oraz dziwny mężczyzna, który pojawił się w jej domu znikąd, a którego opowieść jest snuta w trzeciej osobie, zarówno w czasie przeszłym, gdzie opowiada o swoich przejściach z okresu tragicznych wydarzeń w Argentynie, jak też w teraźniejszości, której jest on pewnego rodzaju obserwatorem i świadkiem.

Jest też trzecia postać ważna dla całej historii - ojciec Perli, mężczyzna, który jest z jednej strony postacią wybitnie złą, a z drugiej delikatnym, czułym ojcem. Ten dualizm - zły i dobry, czuły i kat, emocjonalny i zimny, opisany został przez autorkę w sposób poruszający, zdecydowanie warty uwagi. Podobnie jest z poszukiwaniem własnego ja przez Perlę, z odkrywaniem rodzinnych tajemnic i brudów, z trudnymi wspomnieniami tej dziewczyny. To wszystko zostało opisane bardzo prawdziwie i w taki sposób, że potrafimy zrozumieć jej dylematy, problemy z odkryciem kim naprawdę jest, a nawet jej współczuć sytuacji w jakiej się znalazła nie ze swojej winy. Mam wrażenie, że jest trochę taką tragiczną bohaterką właśnie przez tę niezawinioną winę.

"Nie mam pojęcia, co znaczył ten wers, ale wstrząsnął mną głęboko. Takie uczucie rodzi się, kiedy czytasz słowa i słowa te mówią do ciebie, i tylko do ciebie, mimo że osoba, która je napisała, zmarła na długo przed twoim urodzeniem lub nawet jeśli żyje, to w ogóle nie wie o twoim istnieniu. Słowa wsączają się prosto w umysł"

"Perła" porównywana jest do twórczości Isabel Allende i Gabriela Garcii Marqueza, czyli południowoamerykańskich powieści, przedstawicieli realizmu magicznego, których lubię i szanuję. Faktycznie, realizm magiczny był bardzo widoczny w tej książce, jednak wydaje mi się, że pani Allende pisze w sposób bardziej przystępny, bardziej przemawiający do czytelnika niż autorka opisywanej przeze mnie książki. Z kolei pan Marquez ma książki nieco trudniejsze, może mniej emocjonalne, nieco bardziej surowe. 

Nie mogę zaprzeczyć jednak, że "Perła" jest powieścią z gatunku realizmu magicznego. To bardzo trudna książka, nie tylko ze względu na poruszaną tematykę, ale też na sposób opisania, na postacie... Można też ją określić jako brzydką, czasem brutalną, ale realną, prawdziwą, mimo iż z elementami spoza rzeczywistości nam znanej.

Czytanie tej opowieści wymaga skupienia, nie jest to łatwa lektura do połknięcia w jeden wieczór, porusza trudne tematy, ale też jest napisana w taki sposób, że naprawdę trzeba się wczuć w to co się czyta, trzeba poświęcić całą uwagę na jej treść. Niewątpliwym walorem tej książki jest wplecenie w nią, a może raczej używanie jako wątku splatającego, historii Argentyny, a właściwie jej wycinka opowiadającego o czasach dyktatury i nagłym zniknięciu kilkudziesięciu tysięcy osób. To bardzo poruszające wydarzenia, wstrząsające wręcz, nie do zrozumienia. 

Na początku czytanie szło mi jak po grudzie, nie polubiłam się z tą książką... Uważałam, że jest bez sensu, nie ma jakiegoś przesłania, logiki, akcji, niczego, co by mnie w jakiś sposób zainteresowało. Dopiero potem się wciągnęłam i zrozumiałam. I jestem zadowolona, że nie porzuciłam tej książki, bo była dla mnie literacką ucztą i chociaż nie określę jej mianem najlepszej publikacji jaką znam, to niewątpliwie jest warta poznania...