119. "Ileż niedoli sprowadziło na nich miłowanie!", czyli "Dzieje Tristana i Izoldy"

Pozostając w klimatach miłosnych, dziś kilka słów o historii nieszczęśliwych kochanków, którą znają chyba wszyscy (albo przynajmniej o niej słyszeli). To opowieść, która ma fanów, ale i antyfanów, co jest zrozumiałe, ze względu na to, jak wyglądały losy tychże kochanków i skąd ta ich miłość. Zapraszam na kilka słów o Tristanie i Izoldzie ;).

tytuł: "Dzieje Tristana i Izoldy"

tytuł oryginału: "Le Roman de Tristan et Iseut"

autor: Joseph Bédier (tak naprawdę pan Bédier zebrał i połączył legendy oraz podania o tych nieszczęśliwych kochankach, nie jest więc autorem, a raczej kompilatorem ;))

tłumaczenie: Tadeusz Boy-Żeleński

data wydania: 1900

data polskiego wydania: 15. stycznia 2020 r. (to konkretne wydanie, które czytałam, a które możecie zobaczyć na zdjęciu powyżej)

wydawca: Wydawnictwo MG

liczba stron:

uwagi:

*wydanie z ilustracjami autorstwa Jacquesa Marie Gaston Onfray de Breville, francuskiego artysty, zwanego Job, znanego z ilustracji historycznych, zwłaszcza przedstawiających Napoleona (swoją drogą, rysował też żołnierzy z Legionów Polskich).

*wstęp napisany przez tłumacza

Historia Tristana i Izoldy to druga, zaraz po dramacie o Romeo i Julii, najbardziej znana opowieść o nieszczęśliwej miłości. Różni je jednak wiele, poczynając od narodowości tragicznych kochanków, przez sposób w jaki się poznali, aż po zakończenie smutnych losów. Celtycka legenda o Tristanie i Izoldzie, w przeciwieństwie do historii Romea i Julii, nie ma też właściwie autora. Jest to opowieść przekazywana sobie z ust do ust, w różnych wersjach, spisana kilkakrotnie, ale osobą, która przyczyniła się do jej zebrania, zrekonstruowania i upowszechnienia jest Joseph Bédier.

Wydawnictwo MG postanowiło na nowo ukazać nam tę historię, wydając ją w pięknej okładce, z ciekawymi ilustracjami, a przede wszystkim w interesującym przekładzie autorstwa Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Ten znany tłumacz napisał także bardzo interesujące wprowadzenie do tej legendy, wyjaśniające jej genezę i objaśniające dlaczego została tak, a nie inaczej przełożona. Wstęp ten, w formie nieco skróconej, został dołączony do tego wydania, dzięki czemu możemy dowiedzieć się więcej o tragicznej historii tych zakochanych. 

Trudno powiedzieć coś nowego o tak znanej i w sumie dość często omawianej historii (zdaje się, że jest to też lektura szkolna), więc nie mam zamiaru za wiele pisać o treści. Chciałabym tylko zwrócić uwagę na fakt, że napisana została tak prosto i zarazem dosadnie, że czyta się ją z łatwością i dużą przyjemnością. Częste zwroty do do odbiorców nawiązują z kolei do tradycji ustnego przekazu tej historii. Ogólnie język i konstrukcja tej historii są przystępne, ale zarazem pełne treści i pewnego rodzaju poetyczności, co jak sądzę jest dużą zasługą tłumacza. Warto też zwrócić uwagę na to, że przekład pana Boya-Żeleńskiego, chociaż stworzony ponad 100 lat temu nie jest wcale przestarzały, nie brzmi dziwnie dla współczesnego czytelnika, posiada też różne objaśnienia.

"Dzieje Tristana i Izoldy" to romans rycerski, nie brak tu więc elementów tradycji rycerskiej, takich jak honor i odwaga. Znajdziemy w tej historii też nieco fantastycznych rzeczy, a wśród nich nawet smoka, którego nasz dzielny bohater pokonuje. Ogólnie dużo się dzieje w tej opowieści, zakochani napotykają w niej wiele przeszkód, przeżywają różne przygody, spotykają dziwne postacie. Miłość nie jest tak do końca ich wolnym wyborem, to w pewnym sensie ich przeznaczenie, fatum przed którym nie mogą uciec. A to wszystko przez jeden mały eliksir, który zmienił życie tak wielu...

Jeśli ktoś jeszcze nie zna legendy o Tristanie i Izoldzie to bardzo polecam przeczytać tę książkę, ma ona w sobie wiele mądrości, mimo iż jest to historia dość zamierzchła. Z kolei osobom, które już tę opowieść znają, polecam przypomnieć ją sobie, chociażby teraz, w okolicach święta zakochanych, może być bowiem ciekawym spojrzeniem na miłość.

Za możliwość przeczytania ponownie tej historii dziękuję Wydawnictwu MG oraz portalowi Bookhunter.pl, gdzie również znajdziecie moją recenzję ;).