69. "Kobieta, którą pokochał Marszałek. Opowieść o Oli Piłsudskiej" Katarzyna Droga

Bardzo lubię sięgać po biografie ciekawych osób, co już na pewno wielokrotnie powtarzałam tu na blogu. Najbardziej interesują mnie historie różnych kobiet, tych bardziej i mniej znanych. Stąd, kiedy usłyszałam o biografii Aleksandry Piłsudskiej, osoby fascynującej, najbliższej kobiety dla Józefa Piłsudskiego, stwierdziłam, że muszę koniecznie ją przeczytać. Udało mi się to i dziś chciałabym krótko opowiedzieć o tej książce.

tytuł: "Kobieta, którą pokochał Marszałek. Opowieść o Oli Piłsudskiej"

autor: Katarzyna Droga

data wydania: 4 kwietnia 2018 r.

wydawca: Znak

"Mija sto lat odzyskania niepodległości, bardzo okrągła rocznica. Wśród sukcesorów zwycięstwa królują mężczyźni, dyplomaci, oficerowie. Ciche bohaterki, wywiadowczynie w kieckach do kostek, które przenosiły dynamit w gorsetach, gromadziły broń, kpiły z wroga i narażały się na Sybir, nie figurują ani w podręcznikach, ani w pomnikach."

Taką właśnie cichą bohaterką, jak opisywane w przytoczonym przeze mnie cytacie, była Aleksandra Piłsudska, z domu Szczerbińska, dziewczyna z Suwałk, o której opowiada książka Katarzyny Drogi. Jest to fabularyzowana biografia, powieść biograficzna o kobiecie skromnej, żyjącej w cieniu bardzo sławnego i utytułowanego męża, ale nie ustępującej mu odwagą i dokonaniami. Autorka przybliża nam w niej nieco postać Oli Piłsudskiej i jej mniej oraz bardziej znane dokonania, ale też przeżycia i wspomnienia.

Powieść biograficzna to gatunek, w którym obok suchych faktów, można podać trochę swoich domysłów jak wyglądały kulisy różnych wydarzeń, czy ubarwić nieco opowiadaną historię. I taka jest właśnie ta książka, jednakże całość jest bardzo wyważona, bez zbędnych dopowiedzeń, czy sensacji i plotek, ale również bez zbytecznego pochlebstwa, czy koloryzowania. Autorka starała się dotrzeć do jak największej ilości źródeł, jak też rozmawiała z osobami, które znały lub miały jakąś styczność z panią Piłsudską. Powoduje to, że książka ta jest bardzo wiarygodna, ale też czyta się ją bardzo dobrze, nie jest bowiem drętwą relacją naszpikowaną datami, ale spokojną, płynną opowieścią...

Ola Szczerbińska, towarzyszka Ola, pani Aleksandra Piłsudska, pani marszałkowa - to tylko niektóre określenia pod jakimi znana była główna bohaterka tej powieści, osoba tak mało znana, a tak ciekawa. Urodziła się i wychowała w Suwałkach, gdzie mogła obserwować między innymi swoją bardzo patriotyczną babkę Karolinę, czy wuja, któremu udało się uciec z Syberii, oraz żyć i dorastać w atmosferze umiłowania ojczyzny. To właśnie babka ukształtowała jako odważną patriotkę, ale również osobę niezależną i silną. Z rodzinnego miasta młoda Ola wyjechała na studia do Warszawy, gdzie wstąpiła do PPS i brała udział w różnych akcjach bojowych, a także zajmowała się magazynami, a także organizacją przewozu broni. Tam też, jako 24-latka poznała dojrzałego już i cieszącego się sławą Józefa Piłsudskiego.

Jej romans, a potem małżeństwo z Marszałkiem, jest ważną częścią tej książki, co nie jest rzeczą dziwną, w końcu trwał przez wiele lat. Dzięki temu możemy trochę poznać kulisy ich trudnego związku, cierpienie Aleksandry związane z byciem tą drugą, z tym, że jej ukochany jest taki zajęty, że ciągle żyje w niebezpieczeństwie, potem jej problemy z trudnym charakterem męża. I chociaż nie pochwalam tego związku, to jakoś mi się zrobiło żal tej kobiety, która bardzo długo czekała na możliwość bycia legalną żoną Piłsudskiego, która musiała znosić naprawdę wiele w tym trudnym układzie. 

Z powieści wyłania się obraz Aleksandry Piłsudskiej jako kobiety odważnej, silnej, świetnie zorganizowanej, ale również skromnej i bardzo zaangażowanej społecznie, zwłaszcza kiedy już była panią marszałkową. Widzimy ją również w więzieniu, aresztowaną za działalność niepodległościową, ale też jako kobietę-żołnierza, waleczną i nieustraszoną. Ola Piłsudska była również wielką orędowniczką emancypacji kobiet. Sama była bardzo wyemancypowana jak na tamte czasy, o czym świadczy jej działalność wojskowa i polityczna, niezależność, czy fakt, że miała nieślubne dzieci z Józefem Piłsudskim, czego się nie wstydziła, ale przyjmowała z podniesioną głową. W tej książce Aleksandra jest postacią najważniejszą, tu nie jest ukryta za postacią swojego wielkiego męża, tu możemy poznać jaka była naprawdę.

Autorka nie zapomina również o nakreśleniu tła historycznego, co wyszło jej barwnie i ciekawie tak, że czytelnik czuje się jakby razem z Olą chodził ulicami Warszawy i Wilna z początku XX wieku, jakby spędzał czas z rodziną Piłsudskich w ich dworku Sulejówku czy w podlaskiej siedzibie, zwanej Kamiennym Dworem. Ponadto, w książce są świetnie opisane kulisy różnych znanych wydarzeń z początku wieku, czytamy co nieco o kobietach-żołnierzach, o walce o emancypację kobiet, czy o stosunkach politycznych w dwudziestoleciu międzywojennym. 

Brakowało mi tylko nieco zakończenia tej historii, czegoś o życiu pani Piłsudskiej na emigracji, książka bowiem kończy się przybyciem do Londynu i faktem, że Aleksandra zaczęła tam pisać swoje wspomnienia. Być może autorka nie chciała powielać tego, co w tych "Wspomnieniach" było napisane, może chciała się skupić na życiu w Polsce, ale dla mnie opisanie jej życia do końca mogłoby być taką kropką nad i. 

Niemniej, uważam tę książkę jako bardzo dobrą i wartościową powieść biograficzną, która nie tylko przybliża nam postać Aleksandry Piłsudskiej, ale też mówi wiele o czasach w jakich przyszło żyć tej szczególnej kobiecie. Polecam ją wszystkim osobom, które nie wiedzą zbyt wiele o tej postaci, ale też fanom powieści historycznych, albo po prostu tym, którzy chcą przeczytać coś o interesującej i wciąż tak mało znanej, odważnej kobiecie...


****
"Kobieta, którą pokochał Marszałek..." była dla mnie świetną odskocznią po poprzedniej, nieudanej lekturze. Zabrała mnie w zupełnie inny świat, wciągnęła i zainteresowała. Tymczasem teraz sięgnęłam po powieść z nieco innej kultury - "Pikantne historie dla pendżabskich wdów" i jestem ciekawa co z tego wyniknie ;).